Кинеската вселенска станица Тиангонг орбитира околу Земјата на надморска височина помеѓу 217 и 280 милји (340 до 450 километри), приближно иста орбитална висина како и Меѓународната вселенска станица (ISS).
Кинеската вселенска агенција за екипаж (CMSA) го изгради Тиангонг – што значи „Небесна палата“ – во ниската орбита на Земјата, лансирајќи го секој од трите модули што ја сочинуваат станицата помеѓу 2021 и 2022 година. CMSA го лансираше Тианхе, првиот модул на станицата 28 април 2021 година, вториот модул Wentian на 24 јули 2022 година и третиот модул Mengtian на 31 октомври 2022 година.
Првиот екипаж што ја посети кинеската вселенска станица, Шенжу 12, пристигна на 16 јуни 2021 година, кога во орбитата беше само основниот модул Тианхе. Тајконаутите – кинески астронаути – поминаа 90 дена на Тианхе, приближно три пати подолго од кој било претходен кинески вселенски лет со екипаж.
CMSA се надева дека ќе го задржи Тиангонг континуирано населен со најмалку тројца астронаути најмалку една деценија. Во тој преиод, вселенската станица ќе биде домаќин на многу експерименти и од Кина и од други земји.
Дали кинеската вселенска станица е завршена?
Кинеската вселенска станица беше завршена на 5 ноември 2022 година, по маневар за префрлање на неодамна пристигнатиот Mengtian модул на неговото постојано приклучно пристаниште.
Зошто Кина има своја вселенска станица?
Кина е исклучена од програмата ISS, главно поради „загриженоста на САД за соработката на кинеската вселенска програма со Народноослободителната армија, воениот огранок на владејачката Комунистичка партија“ (Иако, иронично, НАСА активно регрутира припадници на американските воздухопловни сили за астронаути). Во 2011 година, Конгресот и забрани на НАСА да соработува суштински со својот кинески колега без експлицитно претходно овластување. Овој закон, познат како амандман на Волкот, го отежнува учеството на Кина во програмата ISS, доколку нацијата воопшто го сака тоа. Кина не е партнер на ISS и ниту еден кинески астронаут никогаш не ја посетил преподобната станица. Како таква, единствената опција на нацијата за работа надвор од Земјата беше да изгради сопствена вселенска станица.
Историја на проектот на Тиангонг
Патот на Тиангонг до орбитата е долг. Проектот првпат беше одобрен во 1992 година, по што земјата започна да го развива вселенското летало на екипажот Шенжу и ракетата Long March 2F за испраќање астронаути во вселената. Јанг Ливеи стана првиот кинески астронаут во вселената во октомври 2003 година и ја направи Кина трета земја во светот која самостојно испраќа луѓе во орбитата.
Кина изрази интерес да се приклучи на партнерите на Меѓународната вселенска станица, но можноста беше прекината со декретот од 2011 година донесен од американските законодавци, со кој ефикасно ѝ забрани на НАСА директно да се координира со Кина или со која било компанија во кинеска сопственост. Ова значи дека директната соработка помеѓу НАСА и кинеските вселенски станици е строго забранета, што ја прави можноста за испраќање американски астронаути во Тиангонг (или кинески астронаути во ISS) практично невозможна.
За да може да изгради и да управува со вселенска станица со екипаж, Кина најпрво требаше да ги тестира клучните системи на вселенска станица, вклучувајќи поддршка за живот и технологии за рандеву и приклучување на вселенски летала во орбитата додека патува 28.080 км на час. За да го постигне ова, Кина ја лансираше вселенската лабораторија Tiangong 1 од 9 тони (8,2 метрички тони) во 2011 година и последователно ги испрати без екипаж Shenzhou 8, а потоа и Shinzhou 9 и 10 со екипаж да се приклучат на Tiangong 1 во орбитата.
Надградениот, но со слична големина Tiangong 2 беше лансиран во 2016 година и беше домаќин на двојната астронаутска екипа на Shenzhou 11 нешто повеќе од еден месец, поставувајќи нов национален рекорд за времетраење на мисијата на човечки вселенски летови.
