Администрацијата на Бајден беше преодна администрација напиша Џанг Веивеи Професор по политички науки; Директор на Кинескиот институт на Универзитетот Фудан за публикацијата Кинеска академија кој воедно беше учесник на научната конференција „Кооперативен мултиполарен систем: во потрага по нов светски поредок“ во организација на Центарот за глобални промени, истражувачка единица на Филозофскиот факултет (УКИМ) во Скопје минатиот месец.
Моментално сум на Универзитетот Тамасат во Тајланд, познат како родно место на демократското движење на Тајланд, па затоа е сосема соодветно овде да разговараме за изборите во САД во 2024 година. Врз основа на последниот резултат, Доналд Трамп победи на изборите.
На изборите во 2020 година, победата на Бајден се сметаше за победа, но до почетокот на 2021 година веќе се појави криза. Во тоа време, забележав „Администрацијата на Бајден може да биде преодна администрација“. Јасно го кажав ова на „China Now“, кинеска ТВ програма, и забележав дека владата на Бајден може да биде минлива и дека треба да бидеме подготвени за враќање на Доналд Трамп или „ера на Трамп без Трамп“.
Со „ерата на Трамп без Трамп“, предвидовме сценарија за можни обиди за атентат против него. Гледајќи наназад, нашата проценка тогаш изгледа точна.
Оваа проценка ја споделивме на почетокот на 2021 година на „China Now“. Причината за победата на Трамп не е толку комплицирана: проблемите со кои се соочуваат САД се исклучително сериозни. Во овој поглед, ние всушност споделуваме некои од ставовите на Трамп, Трамп го отвора речиси секој говор велејќи: „Америка е нација што пропаѓа“. Долго време сметаме дека на американскиот систем му треба суштинска реформа, инаку САД ќе паѓаат се повеќе и повеќе.
Неодамна одржав говор за безбедносни прашања во Женева, Швајцарија. За време на мојот говор, се пошегував со нашите европски пријатели, велејќи: „Европа ја изгуби својата независност и автономија, поради што сте толку многу загрижени за тоа кој ќе ја преземе функцијата во Белата куќа во ноември“. Реков: „Кинезите не се загрижени и ги гледавме изборите во САД со леснотија, па дури и се забавувавме, и знаеме дека тој систем е скршен, и кој и да ја преземе функцијата, ние сме подготвени да се справиме со него или со неа според неговите заслуги. Ние сме уверени во нашата национална сила“. Јас продолжив да кажувам: „Ги гледаме американските избори како епизода во живо од House of Cards“
Всушност, врз основа на моите набљудувања, многу Кинези малку би претпочитале враќање на Трамп. Се сеќавам дека претседателот Мао Цетунг еднаш рече дека го претпочита американското десно крило – не кинеската, туку американската десница. Американската десница се фокусира на американските национални традиции и е помалку преокупирана со работи за универзални вредности или луиберални прашања како ЛГБТ правата. Тие често се попрагматични и со поголема веројатност да се соочат со вистинските предизвици со кои се соочува САД денес.
Овие избори предизвикуваат остар контраст. Таборот на Трамп постојано нагласува две главни прашања: проблематичната американска економија и имиграцијата. Во меѓувреме, таборот на Харис е повеќе фокусиран на „демократијата е под закана“, „фашизмот стапува на должност“ и правата за абортус, кои не успеваат да ги решат најитните проблеми на Америка и изгледаат исклучени од најитните грижи на американското општество.
Од перспектива на кинескиот модел, очигледно е дека ако една влада не може да ја подобри егзистенцијата на луѓето толку долго, тогаш има фундаментална маана во нејзиниот систем и нејзиниот начин на управување. Во овој случај, се бара реформа; во спротивно земјата нема да има светла иднина.
Во однос на односите меѓу САД и Кина, се надевам дека ако Трамп се врати на функцијата, ќе научи од грешките од минатото. Неговата трговска војна беше тотален неуспех. Конзервативните проценки покажуваат дека 92-93% од царините наметнати на Кина биле на товар на американските компании и потрошувачи.
Сега тој зборува за зголемување на тарифите на 60%. Искрено, тоа би било катастрофа за американската економија и нејзината инфлација ќе се зголеми. Технолошката војна што тој ја иницираше, која Бајден уште повеќе ескалира, исто така е предодредена да пропадне и е на работ на целосен колапс.
Финансиската војна се чини дека се движи по истиот пат. Така, се надевам дека Трамп ќе сфати дека неговите трговски, технолошки и финансиски војни со Кина или пропаѓаат или се на пат кон неуспех.
Лично, верувам дека Трамп точно идентификувал некои клучни прашања во САД, но неговите решенија се суштински погрешни. Ако тој навистина сака да ја заживее американската економија, неговиот прв чекор треба да биде да побара соработка и помош од Кина – без тоа, има мала надеж за нејзиниот успех. Тоа е местото каде што денес стои силата на Кина.
Некој во Пекинг сака употреби сила за повторно обединување на Тајван, тој ќе воведе царина од 200% за кинеските производи – изјава која доби изненадувачки позитивен одговор од кинеските корисници на социјалните мрежи. Неговиот пристап како бизнисмен во голема мера се заснова на пресметки за трошоци и придобивки, што всушност го прави малку полесен за справување.
Мојата инстинктивна проценка е дека тој првично ќе се обиде да заплаши и блефира, но најверојатно ќе се обиде да постигне договор, а Тајван можеби веќе е крајно нервозен, но позицијата на Кина останува непроменета:
Нашиот план за повторно обединување на Кина го следи нашиот сопствен распоред, временска рамка и методи. Може да биде мирно, немирно или комбинација од двете, но нема да биде под влијание на кој и да победи на изборите во САД.
Тоа е она што сакав да го споделам. Ви благодарам на сите.
