Пишува: Петар Здравевски – активист и борец за социјална правда
Во срцето на Балканот, Македонија се бори со суптилните, но распространети прашања на аномија и апатија што се проткајуваат низ структурата на нејзиното општество. Аномија, концептот воведен од социологот Емил Диркем, се однесува на рушење на општествените норми и вредности, додека апатијата означува недостаток на интерес или ентузијазам. Заедно, овие феномени формираат сложена таписерија, која влијае на социјалната динамика и колективната психа на македонскиот народ.
Македонија, како и многу постсоцијалистички општества, доживеа значајни социо-економски и политички трансформации. Транзицијата од социјалистичкoто уредување кон пазарно ориентирана „демократија“ доведе до демонтирање на воспоставените структури, оставајќи празнина во некогаш кохезивни општествени норми. Несигурностa и брзите промени значајно придонесоа за чувство на ненормалност, каде што поединците се борат да го најдат своето место и цел во општеството.
Ерозијата на алтруистичките вредности оставени од социјалистичкото уредување, заедно со зголемената економска нееднаквост пост-приватизацијата, создадоа плодна почва за аномија. Граѓаните се движат низ сложената мрежа на спротивставени идеали и вредности во општеството, придонесувајќи за ослабеното чувство за социјален идентитет. Оваа дезинтеграција на заедничките вредности има реперкусии низ различни аспекти на македонскиот живот, од меѓучовечките односи па сѐ до граѓанскиот ангажман.
Во сенката на аномијата, апатијата се појавува како тивка епидемија, глодајќи ги корените на активното учество во јавниот живот. Разочараното граѓанство често се повлекува во состојба на рамнодушност, манифестирајќи го тоа преку недостаток на интерес за граѓански работи, политички процеси и вклученост во заедницата. Ерозијата на довербата во политичките институции, како и во политичките партии дополнително ја влошува ситуацијата, оставајќи многу Македонци да се чувствуваат исклучени од процесите на донесување одлуки кои ги обликуваат нивните животи.
Медиумите итоа како играат улога во поттикнувањето на апатијата, бидејќи сензационализмот и поларизацијата доминираат во јавниот дискурс. Постојаниот наплив на наративи кои предизвикуваат поделба го разблажува чувството на колективна одговорност и го обесхрабрува активното вклучување во справувањето со општествените предизвици.
Македонија стои на крстопат, соочена со предизвиците на аномија и апатија. Патот напред бара колективен напор да се исткае нов општествен наратив – оној што ги нагласува алтруистичките вредности.
